Ο Ηomo sapiens μπροστά από Ηomo faber... (η κλιματική κρίση είναι εδώ και βάζει κανόνες)

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Αγαπητός Ξάνθης
Aρχιτέκτονας*

O κυρίαρχος άνθρωπος γεννήθηκε για να δημιουργεί αλλά και να καταστρέφει.

Από τα πρώτα χρόνια εμφάνισής του έδειξε ότι η γλώσσα και η οξυδέρκειά του ήταν τα στοιχεία που τον έκαναν διαφορετικό από τα άλλα έμβια όντα.
Αυτό του έδωσε το πλεονέκτημα να κτίζει και να συνθέτει, να αποταμιεύει και να σπαταλάει, να σηκώνει και να βυθίζει.

Όμως ο ανθρώπινος πολιτισμός συνδέθηκε με τα πράγματα και την επιλογή αυτών κάτω από συνθήκες ισχύος και επιβολής.

Με λίγα λόγια, έχουμε εγκλωβιστεί στη δημιουργία πραγμάτων και αυτά με τη σειρά τους έχουν εγκλωβίσει επίσης, από τη δική μας επιθυμητική μηχανή.
Και η εξάρτηση αυτή διαιωνίζεται σε άλλα πράγματα ενδυναμώνοντας το κύκλο της ασύμμετρης βουλιμίας μεταξύ πράγματος, επιθυμίας, υπηρεσίας, άνθρωπος.

Η απαίτηση για απεμπλοκή από αυτή την ατελέσφορη μορφή δεσίματος περνάει μέσα από την αλλαγή του τρόπου ζωής απορρίπτοντας τη συνύφανση με τα υλικά πράγματα προκρίνοντας μόνο τον ρόλο του Homo faber στο σημερινό ατελές περιβάλλον. Χρειάζεται να παρακολουθούμε με σοφία, σύνεση και κρίση τις αλυσίδες των συνεπειών των πραγμάτων.

Χρειάζεται το πρόκριμα του Homo sapiens και η ακολουθία του faber.

Η αστική οικοδόμηση αλλά και η άναρχη τουριστική ανάπτυξη των νησιών αποδεικνύουν την αποτυχία του «μέτρου» ως συνθήκη πορείας. Όλα γίνονται «πραμάτεια» προς εκμετάλλευση, προϊόν στις ορέξεις των κερδοσκόπων.

Τα νησιά μας βορά στη σημερινή επίθεση του μαζικού τουρισμού έχουν περιορίσει τα οικολογικά χαρακτηριστικά τους σε μια επίπεδη σχεδόν αντιαισθητική μορφή.

Σήμερα, η κλιματική αλλαγή τρίζει τα δόντια της συμπαρασύροντας δάση και ανθρώπινες ψυχές, θάλασσες και τρικυμιές, λιώσιμο των πάγων και τρομακτική αύξηση της θερμοκρασίας καθιστώντας τον πλανήτη σε επικίνδυνη κατάσταση.

Οφείλεται μια «ΣΤΡΟΦΗ» του τρόπου ζωής στην κατεύθυνση της αειφορίας.
Η υιοθέτηση μια «πράσινης» κουλτούρας δεν μπορεί να είναι ένα απλό συγγραφικό σύνθημα.

Δεν μπορεί να είναι μια ευχή πολυτελείας. Δεν είναι μια εναλλακτική οδός. Είναι η «ΟΔΟΣ» της σωτηρίας.

Οι στόχοι του ΟΗΕ για ένα βιώσιμο μέλλον δεν είναι ένα σλόγκαν. Είναι η ουσία της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής στο νέο μονοπάτι σωτηρίας.
• Ισότητα-δίκαιη κατανομή της ευημερίας.
• Βιωσιμότητα-επαναφορά του πλανήτη σε τροχιά διατήρησης των οικοσυστημάτων και την επιβίωση του ανθρώπινου γένους.
• Ελευθερία-διερεύνηση και εμβάθυνση των βασικών ελευθεριών, του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών δικαιωμάτων για όλους τους λαούς.

Αξίες αδιαπραγμάτευτες για να ανευρεθεί το όριο της ανάπτυξης με προσιτά υλικά και εργαλεία που μπορούν να συνθέσουν το νέο «παράδεισο» και την απομυθοποίηση της συνεχούς ασύμμετρης προόδου.

Η πρόταξη του Homo sapiens μπορεί να αναστείλει την ορμή του Homo faber (επιτέλους τώρα).

Αυτή η ανεξέλεγκτη πορεία μεγέθυνσης που βρίσκει γόνιμο έδαφος και στην επαναστατική τεχνική νοημοσύνη οφείλει να φωτιστεί από κανόνες της (συν)ζωής επιβίωσης.

Η τρέλα κατάκτησης του διαστήματος από δισεκατομμυριούχους για ψυχαγωγικούς λόγους αποδεικνύει τη βουλιμία εξάντλησης των γήινων δεδομένων και ορίων από ετσιθελισμό.

Η εγωπάθεια και η ατομικότητα έχουν ματώσει τις αξίες του κοινού μέλλοντος και της διαγενεακής ισότητας σε βαθμό που ο άνθρωπος-δημιουργός να κτίζει ή να κατεδαφίζει παραμέτρους για την αυταρέσκειά του και μόνο χωρίς σκέψη για τον δίπλα του.

Ζητείται η επανάσταση του ωραίου…για την αυτοπραγμάτωσής μας.
Ακόμη και η παρουσία του πρωθυπουργού της Ελλάδας στην πρόσφατη ετήσια

Συνάντηση του ΟΗΕ όπου μαζί με τα γεωπολιτικά θέματα της χώρας τονίστηκε και η κλιματική απειλή ως μείζον παράλληλο θέμα σηματοδοτεί την παγκόσμια σημασία της κλιματικής αλλαγής για την ευρύτερη περιοχή μας και όχι μόνο.

Η κοινωνία κατευθύνει την ανάπτυξη και την όποια μορφή ανάπτυξης τη δημιουργεί η κοινωνία.
Αυτή η αμφίδρομη, δεικτική σχέση προσδιορίζει και το μέλλον.
Ας είμαστε σώφρονες. Οι καιροί ου μενετοί.

* Ο Αγαπητός Ξάνθης είναι μεταδικατορικός υπότροφος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, σε θέματα διεθνών σχέσεων, γεωοικονομίας και αειφόρου ανάπτυξης των νησιών και μέλος του Εργαστηρίου Μεσογειακής Πολιτικής του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών.