Το «Αρχιπέλαγος» στο Αγαθονήσι και η απειλή της υπεραλίευσης

Rodiaki NewsRoom

Καθώς η επιβάρυνση που προκαλεί ο άνθρωπος στις θάλασσές μας εντείνεται χρόνο με τον χρόνο – ποσοτικά και ποιοτικά – θεωρείται επιτακτική και πολύ σημαντική η δράση του Ινστιτούτου «Αρχιπέλαγος» για την προστασία των θαλασσών μας. Σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια, καταλυτικό ρόλο έχει και το νέο ερευνητικό σκάφος “Aegean Explorer”.

Είναι ένα παλιό σκάφος, πολύ καλής κατασκευής, που για σχεδόν 50 χρόνια ταξίδευε στις θάλασσες του κόσμου, ενώ τα προηγούμενα 6 χρόνια παρέμεινε παροπλισμένο. Το σκάφος αυτό παραχωρήθηκε στις αρχές του 2019 στο Ινστιτούτο «Αρχιπέλαγος».

Με τον Aegean Explorer και το πλήρωμά του, το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» και τα μέλη του επικεντρώνονται αυτές τις μέρες στα Βόρεια Δωδεκάνησα και στην περιοχή του Αγαθονησίου, λίγο πριν ξεκινήσουν και πάλι οι έντονοι βοριάδες στο Αιγαίο.

Καθώς το ιστιοφόρο «Τρίτωνας» βρίσκεται στο ανοιχτό πέλαγος, το πλήρωμα του Aegean Explorer έχει πλέον τη δυνατότητα να εστιάζει σε πιο στοχευμένη έρευνα, αξιοποιώντας τον εξειδικευμένο του εξοπλισμό: 7 ROV (τηλεκατευθυνόμενα υποβρύχια οχήματα διαφόρων τύπων), σύστημα καταγραφής βιομάζας ψαριών, sonar, χημικό και μικροβιολογικό εργαστήριο πεδίου, εργαστήριο μικροπλαστικών, ενώ έχει τη δυνατότητα συλλογής δειγμάτων από τα βαθιά νερά.

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή του Αγαθονησίου, όπου οι κάτοικοι δίνουν ένα πραγματικό «αγώνα» για να παραμείνουν στον τόπο τους, είναι η εντατική υπεραλίευση από μεγάλα αλιευτικά - μηχανότρατες. Τα σκάφη αυτά καταλήγουν εδώ από μακρινά λιμάνια (Μηχανιώνα, Πειραιάς, κ.λπ.), ενώ η καταστροφή συμπληρώθηκε τα τελευταία χρόνια από την εντατική παράνομη αλιεία τουρκικών μηχανοτρατών.

Ως αποτέλεσμα, σε μία περιοχή που επί αιώνες ήταν φημισμένη ως πλούσιος ψαρότοπος, σήμερα, όχι μόνο δεν μπορούν να επιβιώσουν από την αλιεία οι λιγοστοί ψαράδες που έχουν απομείνει στο νησί, αλλά συχνά δεν καλύπτονται από την τοπική αλιεία ούτε καν οι διατροφικές ανάγκες των κατοίκων του Αγαθονησίου.

Εάν οι κυβερνήσεις διαχρονικά μέχρι και σήμερα, εννοούσαν έστω και κατά το ελάχιστο αυτά που εξαγγέλλουν περί προστασίας και ανάπτυξης των μικρών ακριτικών νησιών, αν μη τι άλλο θα είχαν προστατέψει τους φυσικούς πόρους από τους οποίους εξαρτάται η επιβίωση αυτών των μικρών κοινωνιών.

Το πλήρωμα πραγματοποίησε μάλιστα συνάντηση και με τον δήμαρχο Αγαθονησίου, Βαγγέλη Κόττορο, όχι μόνο για περιβαλλοντικά θέματα αλλά και σε σχέση με τις συνεχόμενες προσπάθειες που κάνει ο δήμος του νησιού για να αντιμετωπίσει το δημογραφικό πρόβλημα, προσφέροντας μάλιστα κίνητρα για την μετεγκατάσταση νέων μόνιμων κατοίκων.

Πρέπει να τονιστεί, ότι το Αγαθονήσι είναι ένα πραγματικά ιδιαίτερο νησί, φιλόξενο για τους επισκέπτες του και πολύ μακριά από την ένταση του υπερτουρισμού.