Ελένη Κορωναίου: Ψυχολογική μετάβαση στη φοιτητική ζωή: μια περίοδος προσωπικής εξέλιξης και ανεξαρτησίας

Rodiaki NewsRoom

Γράφει η Ελένη Κορωναίου
Ψυχολόγος, MSc

Η ανακοίνωση των βάσεων και η έναρξη της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς σηματοδοτούν για πολλούς νέους το πρώτο μεγάλο βήμα προς την ανεξαρτησία τους· την απομάκρυνση από το σπίτι και την αρχή της φοιτητικής ζωής.

Αυτή η μετάβαση, πέρα από την πρακτική αλλαγή του καθημερινού προγράμματος, αποτελεί και το ουσιαστικό ψυχολογικό πέρασμα από την παιδική ηλικία στην ενήλικη ζωή, το οποίο φέρει μαζί του προκλήσεις, αλλά και αναρίθμητες ευκαιρίες για ανάπτυξη και αυτονομία.

Η φύση και η ένταση της μετάβασης

Η απομάκρυνση από την ασφάλεια του οικείου περιβάλλοντος, οι πρώτες μέρες σε μια άγνωστη πόλη και η ανάγκη διαχείρισης μιας νέας καθημερινότητας δημιουργούν έναν συνδυασμό ενθουσιασμού και άγχους. Η συγκεκριμένη διαδικασία είναι απολύτως φυσιολογική και αναμενόμενη, καθώς οι νέοι αποδεσμεύονται από τη «ζεστασιά» της παιδικής ηλικίας και εισέρχονται σε μια φάση αυτονομίας και αυτογνωσίας.

Ο ρόλος των γονέων – από τη διαχείριση στην υποστήριξη

Η μετάβαση των παιδιών στη φοιτητική ζωή επηρεάζει και τους γονείς, οι οποίοι συχνά έρχονται αντιμέτωποι με το «Σύνδρομο της Άδειας Φωλιάς». Η απομάκρυνση του παιδιού από το σπίτι μπορεί να δημιουργήσει συναισθήματα κενού αλλά και απομάκρυνσης. Ωστόσο, αυτό το καινούργιο στάδιο της ζωής μπορεί να αποτελέσει και μια ευκαιρία για ανανέωση της σχέσης γονέα – παιδιού, μεταφέροντάς την από μια σχέση ελέγχου σε μια πιο υποστηρικτική και ενθαρρυντική σχέση.

Ορισμένες καθοριστικές συμβουλές για τους γονείς:

• Να εμπιστεύεστε τις αποφάσεις και τις επιλογές του παιδιού σας, αναγνωρίζοντας την ανάγκη του για αυτονομία.
• Να διατηρείτε επαφή, αλλά να μη γίνεστε υπερβολικά παρεμβατικοί ή ελεγκτικοί.
• Να του υπενθυμίζετε ότι η αποτυχία και οι δυσκολίες είναι φυσικό μέρος της διαδικασίας μάθησης και εξέλιξης.

Η θετική πλευρά της μετάβασης: ανθεκτικότητα και κοινωνική εξωστρέφεια

Η διαδικασία της μετακίνησης και της οικοδόμησης μιας νέας ζωής ενισχύει την ψυχική ανθεκτικότητα, την κοινωνική εξωστρέφεια και την εσωτερική παρακίνηση. Οι νέοι καλούνται να διαχειριστούν τις καθημερινές τους ανάγκες και προκλήσεις, ενώ ανακαλύπτουν νέες πλευρές του εαυτού τους. Η ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων δεν είναι μόνο ωφέλιμη για την ακαδημαϊκή τους πορεία, αλλά και για τη μετέπειτα ζωή τους.

Ορισμένες συμβουλές προς τους νέους φοιτητές:

• Η αβεβαιότητα και οι ανασφάλειες είναι απολύτως φυσιολογικές στη συγκεκριμένη φάση της ζωής. Ο καθένας ξεκινά από το μηδέν και αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι πολύ ενδυναμωτική.
• Μη βιάζεστε να χτίσετε φιλίες και κοινωνικές σχέσεις· οι πραγματικές φιλίες χρειάζονται χρόνο για να αναπτυχθούν.
• Μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια όταν τη χρειάζεστε· η αναγνώριση της ανάγκης για στήριξη και η αποδοχή των περιορισμών σας είναι σημάδι δύναμης αλλά και ωριμότητας.

Να θυμάστε ότι η φοιτητική ζωή είναι γεμάτη από νέες προκλήσεις, προσφέρει όμως ανεκτίμητες ευκαιρίες για προσωπική ανάπτυξη και ανακάλυψη της ταυτότητάς σας.

Συμπληρωματικά, αξίζει να αναφέρω ότι συχνά με επισκέπτονται στο γραφείο μου νέοι φοιτητές και γονείς, οι οποίοι αντιμετωπίζουν ψυχολογικά ζητήματα που σχετίζονται με τη μετάβαση αυτή. Αρκετοί, μάλιστα, νέοι εκφράζουν άγχος για το αν θα καταφέρουν να «ενταχθούν» στο νέο τους περιβάλλον ή αν θα ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της φοιτητικής ζωής.

Κάποιοι παρουσιάζουν δυσκολία στη διαχείριση της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας τους, ενώ άλλοι βιώνουν απομόνωση και μοναξιά στην αρχή. Είναι πολύ συχνό να βλέπουμε φοιτητές που έρχονται αντιμέτωποι με το αίσθημα της αβεβαιότητας, με αποτέλεσμα να χάνουν την αυτοεκτίμησή τους ή να αμφιβάλλουν για τις ικανότητές τους.

Από την πλευρά των γονέων, συναντάμε συχνά ανησυχίες για το πώς θα προσαρμοστούν τα παιδιά τους στο νέο τους περιβάλλον. Αυτές οι ανησυχίες μπορεί να εκδηλώνονται ως «υπερπροστατευτικότητα» ή, αντιθέτως, ως «αποστασιοποίηση» και αδιαφορία.

Στην πραγματικότητα, όμως, είναι σημαντικό οι γονείς να κατανοήσουν ότι η νέα αυτή φάση αποτελεί μια κρίσιμη ευκαιρία για το ίδιο το παιδί, έτσι ώστε να αναπτύξει τις δικές του δεξιότητες ζωής και να ενδυναμωθεί μέσω των προσωπικών του εμπειριών.

Οι συμβουλές μου προς τους γονείς και τους νέους φοιτητές επικεντρώνονται στην αποδοχή του άγνωστου και στην ενθάρρυνση για εξερεύνηση και μάθηση μέσα από τις δυσκολίες. Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε ότι το άγχος και η αβεβαιότητα είναι φυσιολογικά κομμάτια αυτής της μετάβασης και ότι η ανάπτυξη απαιτεί χρόνο και υπομονή.