Ηλίας Καραβόλιας: Το πράσινο «ρούχο» του πλανήτη

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Ηλίας Καραβόλιας

«Τα χρήματά μου είναι ο στρατός μου, κάθε δολάριο ένας στρατιώτης. Δεν στέλνω ποτέ τα χρήματά μου στη μάχη απροετοίμαστα και ανυπεράσπιστα.»
(Μέρι Κέι Άσεντν)

Μετά τη «θριαμβευτική» διαμεσολάβηση Τραμπ στο Μεσανατολικό, η αμερικανική ηγεμονία μοιάζει να εμφανίζεται ξανά ως πρωταγωνίστρια στο διεθνές παίγνιο (οικονομίας - γεωπολιτικής).

Αλλά η αλήθεια είναι ότι η πραγματικότητα των καπιταλιστικών ροών δεν επηρεάστηκε καθόλου από τον τριετή πόλεμο στη Γάζα — το αντίθετο μάλιστα: σχεδόν σταθεροποιούνται όλες οι παραδοσιακές δολαριακές ροές αξιών και εμπορευμάτων.

Το δεδομένο είναι ότι το «μιλιταριστικό» νόμισμα της Αμερικής κουβαλάει πλέον εντονότερα το παγκοσμιοποιημένο συμβολικό του φορτίο.
Ο λόγος δεν είναι μόνο ότι αποτελεί το κυρίαρχο νόμισμα εκκαθάρισης συναλλαγών: η άλλη όψη του δολαρίου είναι το «παραγωγικό αποτύπωμά» του.

Στις ΗΠΑ εισάγονται πρώτες ύλες και αγαθά αξίας πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως — προϊόντα που δεν έχουν δυνατότητα παραγωγής στις ΗΠΑ, εννοείται.

Ο λόγος που εξάγονται δεν είναι μόνο η παγκόσμια ζήτηση: είναι γιατί οι αλλοδαποί που τα ψωνίζουν θα πάρουν το «χαρτί» που τυπώνουν οι Αμερικανοί για όλα τα πράγματα που παράγουν!

Ο πραγματικός κίνδυνος στην παγκόσμια οικονομία — και στην ανθρωπότητα — είναι να τραβηχτεί το χαλί κάτω από την οικονομία των ΗΠΑ, με την εγκατάλειψη ομολόγων δολαρίου από τους μεγάλους πιστωτές της (κυρίως Ιάπωνες πλέον).

Το δολάριο είναι πανίσχυρο πλανητικά, αλλά εξασθενημένο στο εσωτερικό της Αμερικής: τα παραδοσιακά βιομηχανικά εργοστάσια δεν παράγουν, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ηλεκτροκίνηση μπλοκαρίστηκαν από την πολιτική Τραμπ, ενώ οι δασμοί εγκλωβίζουν τους παραγωγούς (που προμηθεύονται τα πάντα σχεδόν από τον υπόλοιπο κόσμο).

Επίσης, οι ΗΠΑ — και αυτό είναι κομβικό — δεν γεννούν τόσες νέες θέσεις εργασίας όσες χρειάζεται η δυναμική του ΑΕΠ τους.

Το υπομονετικό κεφάλαιο (patient capital) μοιάζει σαν να είναι αόρατο, σαν να μην υπάρχει πλέον ίχνος από παραγωγικό κεφάλαιο πουθενά, σαν να μην περισσεύει χρήμα για καλές, μακροπρόθεσμες, βιώσιμες δουλειές.

Αλλά ας δούμε κάτι έξω και πέρα από τη σχέση της Αμερικής με τις εμπορικές ροές Κίνας - ΕΕ - Ρωσίας και Ινδίας.
Από την ενεργειακή κρίση και μετά, έχει συντελεστεί το τέλειο έγκλημα στα παγκόσμια χρηματοπιστωτικά χρονικά: εκτοξεύτηκε το χρήμα-χρέος (να είναι καλά γι' αυτό και οι κεντρικοί τραπεζίτες).

Οι αντιαξίες που παράγει αυτό το διαστημικό χρέος (και που τυλίχθηκαν σε ομολογίες επενδύσεων, καλούμενες «τιτλοποιήσεις») έγιναν τελικά «επενδύσεις».

Αυτό συνέβη γιατί η επισφάλεια (δανείων-εγγυήσεων) είναι ένα στοιχηματικό προϊόν που συνεχώς παράγεται: δεν προκύπτει ούτε τυχαίνει, αλλά είναι συστημικό παράγωγο.

Όσο όμως, διεθνώς, οι ακριβές τιμές «ροκανίζουν» τις αξίες, τους μισθούς, τα εισοδήματα, τις τιτλοποιήσεις και τις καταθέσεις, τόσο τα ανοδικά αλλά «ανόμοια» επιτόκια θα συντηρούν τη βολική — για τις κεφαλαιαγορές και τα χρηματιστήρια — ανισορροπία μεταξύ ΗΠΑ - ΕΕ - Κίνας κ.ά.

Εννοείται φυσικά ότι το δολάριο συνεχίζει να αποτιμά και να εκκαθαρίζει σχεδόν τα πάντα και θα συνεχίσει να είναι κυρίαρχος νομισματικός πυλώνας.

Το να μπει η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία π.χ. (παρά τα μεγαλεπήβολα «αντίβαρα» σχέδια) δυναμικά σε αυτόν τον νομισματικό ανταγωνισμό θα είναι μάλλον παγίδα — ισοδύναμη με την κούρσα του διαστήματος στον Ψυχρό Πόλεμο.

Είναι τέτοια η κοινωνική μηχανική πίσω από τη χρηματοοικονομική τεχνολογία (fintech), που σπρώχνει διεθνώς τις ροές κεφαλαίου και εργασίας γρηγορότερα προς το δολάριο, ώστε να συντονιστούν με τις υψηλές ταχύτητες στην εκκαθάριση συναλλαγών στις χρηματιστηριακές αγορές.

Με απλά λόγια: το δολάριο ως «ασφαλές εμπόρευμα» θα συνεχίσει να κυνηγάει το χρήμα-χρέος ως «κερδοσκοπικό εμπόρευμα» (δηλαδή το… δολάριο).

Κεντρική φωτό: Φωτογραφία αρχείου/EUROKINISSI-ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ