Σημαντικές οι επιπτώσεις της πανδημίας στην ψυχική υγεία

Rodiaki NewsRoom

Συνεχίζει τις δράσεις του το κέντρο «Δίοδος»

Σημαντικές είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας στην ψυχική υγεία και στην περιοχή μας, όπως φαίνεται από το αυξημένο ενδιαφέρον, τον τελευταίο χρόνο, από γονείς για τις δράσεις του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «Δίοδος», στα οποία αναφέρθηκαν χθες, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν, ο Πρόεδρος του Κέντρου κ. Γιώργος Τριάντος και η επιστημονικά υπεύθυνη κα Ιωάννα Μαρίνου.

Κατά τη συνέντευξη Τύπου έγινε απολογισμός του έργου της «Διόδου» και των δράσεών της, έτσι όπως αυτές διαμορφώνονται μέσα στις νέες συνθήκες, όπως και αναφορά στον προγραμματισμό των δράσεων από εδώ και πέρα αλλά και στην εικόνα που έχουν τον τελευταίο χρόνο για τις επιπτώσεις της πανδημίας στην ψυχοκοινωνική υγεία και δη στην περιοχή μας.

Καταρχάς, η κα Μαρίνου, θέλησε να επισημάνει ότι μπορεί κάποιος να περίμενε ότι η «Δίοδος», μέσα σ’ αυτή τη συνθήκη υπολειτουργεί, μιας και είναι συνηθισμένοι σε προσωπική επαφή με τους συμπολίτες μας και σε σεμινάρια δια ζώσης. Παρ’ όλα αυτά, βρήκαν τον τρόπο να μην σταματήσει η επικοινωνία.

Όλες οι δράσεις του Κέντρου αυτό τον καιρό είναι εστιασμένες σ’ αυτό τον άξονα μιας και η ψυχοκοινωνική υγεία φαίνεται να πλήττεται σοβαρά εξαιτίας της πανδημίας. Φυσικά και ο άξονας των εξαρτήσεων τους αφορά πάρα πολύ αφού, από έρευνες που έχουν γίνει, προκύπτει ότι η χρήση κάποιων ναρκωτικών ουσιών καθώς και ψυχοφαρμάκων αλλά και του αλκοόλ την περίοδο της πανδημίας έχει αυξηθεί κατακόρυφα.

Αναφερόμενη, στη συνέχεια, στα γενικά συμπεράσματα από τις δράσεις αυτές, η κα Μαρίνου σημείωσε ότι, τα προηγούμενα χρόνια, οι γονείς φαίνονταν να έχουν μία αποστασιοποίηση από τέτοιου είδους δράσεις. Αυτό που έχουν παρατηρήσει, όμως, το τελευταίο διάστημα, είναι ότι οι γονείς άρχισαν να ενδιαφέρονται και να εμπλέκονται πάρα πολύ σ’ αυτό.

Αυτό τους οδηγεί σε δύο συμπεράσματα: το πρώτο είναι ότι βοήθησε τελικά η χρήση του Διαδικτύου γιατί τελικά τους είναι πολύ πιο εύκολο μ’ αυτό τον τρόπο. Το δεύτερο είναι ότι από την επιλογή των θεμάτων που κάνουν έχουν γεννηθεί πολύ δυνατές ανάγκες, όπως αυτή της οριοθέτησης των παιδιών καθώς είναι μία από τις δράσεις που είχε πολύ μεγάλη ανταπόκριση στις συναντήσεις που κάνουν ανά δεκαπενθήμερο, με διαφορετική θεματική κάθε φορά, και μπορούν να συμμετάσχουν όσοι γονείς το επιθυμούν.

Ακόμη, πολύ σημαντικό θεωρούν ότι το Διαδίκτυο τους έδωσε τη δυνατότητα συνεργασίας με άλλους φορείς που δεν βρίσκονται τοπικά και με συγγενή Κέντρα Πρόληψης όπως το «Ιπποκράτης» στην Κω, με το οποίο έχουν ξεκινήσει μία συνεργασία με μία ομάδα γονέων μαθητών των ΕΠΑΛ Ρόδου και Κω.

Ακόμη, η κα Μαρίνου εξέφρασε την ικανοποίησή της επειδή ένα εκπαιδευτικό υλικό που δημιουργήθηκε από στελέχη της «Διόδου» με τίτλο «τοπία πρόληψης» και που απευθύνεται σε μαθητές α’ βάθμιας κυρίως εκπαίδευσης, μόλις δύο εβδομάδες πριν, πήρε την έγκριση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου του Υπουργείου Παιδείας.

Παράλληλα, συνεχίζονται οι δράσεις διαδικτυακά αυτή τη φορά στους εξυπηρετούμενους των ΚΑΠΗ, μία πληθυσμιακή ομάδα που επίσης βρίσκεται σε πολύ ιδιαίτερη θέση αυτό τον καιρό αφού είναι άνθρωποι που βρίσκονται στην τρίτη ηλικία, παρ’ όλα αυτά είναι πολύ δραστήριοι και οι δραστηριότητες των ΚΑΠΗ τους έδιναν τη δυνατότητα να είναι ακόμη κοινωνικά ενταγμένοι.

Τέλος, η «Δίοδος» συμμετέχει μαζί με άλλους φορείς σε μία πολύ ενδιαφέρουσα διαδικτυακή ημερίδα με θέμα «εμβόλιο: εχθρός ή φίλος», που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο στις 27 Φεβρουαρίου. Αυτή συνδιοργανώνεται από φορείς της εκπαίδευσης και συγκεκριμένα από το 2ο ΠΕΚΕΣ Νοτίου Αιγαίου, τις Διευθύνσεις Β’ βάθμιας και Α’ βάθμιας Εκπαίδευσης καθώς και τον Σύλλογο διάδοσης φυσικών επιστημών. Έχει προηγηθεί η διάχυση ενός ερωτηματολογίου στους πολίτες και τα ερωτήματα θα απαντηθούν στην ημερίδα.

Πανδημία και ψυχική υγεία

Στη συνέχεια, ο κ. Τριάντος αναφέρθηκε στα χαρακτηριστικά που δίνει η πανδημία στην ψυχική υγεία. Μεταξύ άλλων, είπε ότι όλοι γνωρίζουμε τις επιπτώσεις της πανδημίας, ωστόσο αλλά πρέπει να δούμε κατά βάση πόσο αυτό θα επηρεάσει το στρες και το άγχος.

Ξεκινώντας από την εκπαιδευτική ηλικία, θα δούμε ότι τα παιδιά σε ένα βαθμό έχουν αποδιοργανωθεί. Δηλαδή, αφενός έχουν χάσει την κοινωνική τους επαφή με το σχολείο, τις συναναστροφές τους, έχουν μπει σε μία άλλη διαδικασία που μπήκαμε τελευταία, στην τηλεκπαίδευση που βέβαια είναι καθεστώς σε άλλες χώρες (ΗΠΑ, Νορβηγία κ.α.).

Όλα αυτά αφήνουν κάποια κατάλοιπα τα οποία είτε εκφράζονται με μία προκλητικότητα, έναν ευαίσθητο ψυχισμό ή και μέσα σε μία οικογένεια που είναι περιορισμένη μέσα στο σπίτι, έχει οικονομική ένδεια, διάφορες δυσκολίες, είναι κατάλληλο έδαφος για να εκδηλωθεί η ενδοοικογενειακή βία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται ενώ παράλληλα αυξάνονται σημαντικά το στρες και το άγχος.

Ακόμη, στα ΚΑΠΗ και τα ΚΗΦΗ, που οι άνθρωποι αυτοί είχαν μάθει σε έναν τρόπο ζωής, αποδιοργανώνονται και πραγματικά παρακαλούν να ξαναγυρίσουν σ’ αυτές τις μικρές κοινότητες που έχουν φτιάξει για να δουν φίλους και να έρθουν σε μία συναναστροφή.

Αποτέλεσμα είναι όλα αυτά να εκδηλώνονται με μία εσωστρέφεια, η οποία αργότερα εκδηλώνεται με απόσυρση από την κοινωνία και εκείνοι οι οποίοι είχαν ψυχικά προβλήματα, αυτά να επιδεινώνονται και να γίνονται μεγαλύτερα. Και είπε, στη συνέχεια, ο κ. Τριάντος:

«Συμπερασματικά, η πανδημία επηρεάζει έντονα την καθημερινή μας ζωή, επιβραδύνει σημαντικά την οικονομία και έχει αρνητικό αντίκτυπο στην παγκόσμια ευημερία, διαταράσσοντας την ποιότητα της ανθρώπινης ζωής στο σύνολό της, ειδικότερα σε ορισμένες κοινωνικές ομάδες, όπως γυναίκες 16-49 χρονών, άτομα που ζουν μόνα τους, με ή χωρίς παιδιά, εκείνους που είναι με χαμηλό εισόδημα, οι ανίκανοι προς εργασία και οι άνεργοι».

Για όλα αυτά, από την πλευρά τους, ως «Δίοδος», προσπαθούν να κάνουν την παρέμβασή τους, να δώσουν στην ουσία μία…δίοδο σ’ αυτά τα προβλήματα και βέβαια το διαδίκτυο αποδείχθηκε μία δίοδος επικοινωνίας με τον κόσμο και μια «γωνιά» που μπορεί κάποιος να βρει μια παρηγοριά αλλά και λύσεις στα προβλήματα που έχει.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, γίνεται όλη η διαδικασία του Κέντρου «Δίοδος» και ελπίζουν αυτή την εβδομάδα να γίνει αυτό που είχαν κάνει γνωστό τον περασμένο στον Σεπτέμβρη-Οκτώβρη, για την υπαίθρια έκθεση φωτογραφίας, αρχικά σε τρία σημεία μέσα στην πόλη όπου εκεί θα είναι εκτεθειμένες φωτογραφίες των συμπολιτών μας που τραβήχτηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Μάλιστα, όπως σημείωσε, δεν είναι κάτι που θα μας μελαγχολήσει αλλά κάτι που θα μας περνάει μηνύματα για μια πιο αισιόδοξη και πιο χαρούμενη πλευρά αυτής της περιόδου που την ζούμε όλοι μας και δεν γνωρίζουμε ακόμα πόσο θα κρατήσει.

Ο Πρόεδρος της «Διόδου», δεν παρέλειψε ακόμα να πει ότι προσπαθούν να είναι πάντα ενήμεροι, θέλουν να ανοιχτούν ακόμα περισσότερο στην κοινωνία και έχουν μεγάλη ανταπόκριση αλλά πρέπει να ξεκαθαρίσουν κάποια διαδικαστικά θέματα προκειμένου να φθάσει η κινητή μονάδα της «Διόδου» και στα άλλα νησιά και να συμβάλει κυρίως στην επαναφορά σε μία κανονικότητα.

Για την κινητή μονάδα, η κα Μαρίνου εξήγησε ότι αυτή δεν έχει να κάνει με κάποιο όχημα αλλά ουσιαστικά πρόκειται για επιπλέον στελέχωση της «Διόδου» με επιστήμονες και καινούργια στελέχη ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν περισσότερο στις ανάγκες των νησιών που έχει στην περιοχή εμβέλειάς της εκτός από τη Ρόδο (σ.σ. Κάρπαθος, Σύμη, Τήλος, το Καστελλόριζο, Κάσος, Χάλκη).

Μάλιστα, ακόμα και στην εποχή προ πανδημίας ήταν δύσκολο να ανταποκριθούν στις ανάγκες των μικρών νησιών που ήταν επίσης μεγάλες και έχουν και ιδιαίτερες συνθήκες. Το θετικό είναι ότι στο προσωπικό της «Διόδου» προστίθενται και άλλα δύο στελέχη και έτσι θα μπορέσουν να ανταποκριθούν περισσότερο και σ’ αυτές τις ανάγκες.

Ο κ. Τριάντος, αναφέρθηκε ακόμη και σε άλλες «παρενέργειες» της πανδημίας, όπως ότι μόνο στην πόλη της Αθήνας έχει τετραπλασιαστεί η χρήση κοκαΐνης και άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών, έχει αυξηθεί το ίδιο η χρήση ψυχοφαρμάκων, άρα δεν έχουμε μόνο έναν πανδημικό φόβο, υπάρχει και ένας πόλεμος σε εξέλιξη όσο αφορά στις εξαρτήσεις και κάτι που λαθεμένα συνδέεται με την ευφορία και την παρηγοριά ενώ υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι για να ξεφύγουμε απ’ αυτό το στρες της πανδημίας και πάνω σ’ αυτό και οι ίδιοι βάζουν το δικό τους λιθαράκι.

Η κα Μαρίνου, ανέφερε, επίσης, ότι αυτό που κάνουν με τα προγράμματα είναι από πολύ μικρές ηλικίες να «χτίζουν» μία τέτοια προσωπικότητα στα παιδιά ή να βοηθούν στο «χτίσιμο» ώστε να μη χρειαστεί στην εφηβεία να ζητήσει βοήθεια ή το δεκανίκι κάποιας ουσίας.

Μία άλλη πληθυσμιακή ομάδα στην οποία θέλησε να αναφερθεί επειδή έχει φανεί ότι είναι σε πολύ δυσχερή θέση σε ό,τι αφορά στην ψυχολογική τους κατάσταση, είναι οι υγειονομικοί που δέχονται όλη αυτή την πίεση και το στρες αλλά και οι εκπαιδευτικοί που χρειάστηκε να δουλέψουν με ένα εργαλείο που ήταν ανοίκειο μέχρι στιγμής.

Για τη Ρόδο

Όσο αφορά στην εικόνα που έχουν σχηματίσει τον τελευταίο χρόνο για αυτές τις επιπτώσεις της πανδημίας στη Ρόδο, η κα Μαρίνου είπε ότι για την περίοδο της πανδημίας δεν έχουν διαθέσιμα στοιχεία για τη Ρόδο και την περιοχή μας καθώς είναι πολύ νωρίς.

Η εικόνα, όμως, που έχουν είναι ότι τα αιτήματα πολλαπλασιάζονται και σε ό,τι αφορά στα σχολεία έχουν διαφοροποιηθεί κιόλας και δεν είναι πια τόσο γενικά και αόριστα για τις εξαρτήσεις κτλ. αλλά στοχευμένα και έχουν να κάνουν με το πως θα φροντίσουμε τις επιπτώσεις της πανδημίας στους μαθητές γιατί φαίνεται να υπάρχουν θέματα. Τα παιδιά γίνονται πιο νευρικά, έχουν λιγότερη συγκέντρωση, είναι πιο κουρασμένα.

Οι γονείς άρχισαν να ανταποκρίνονται πάρα πολύ στα καλέσματα της «Διόδου» και με συγκεκριμένες θεματικές τους έδωσαν στην προηγούμενη συνάντηση ένα ερωτηματολόγιο με διάφορες θεματικές και φάνηκε ιδιαίτερα να τους απασχολεί το θέμα των ορίων μέσα στην οικογένεια, της χρήσης του διαδικτύου που τον τελευταίο καιρό φαίνεται να έχει χαθεί το μέτρο και η ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης. Αυτά είναι τα τρία θέματα που φαίνεται να απασχολούν αυτή τη στιγμή τους γονείς.

Μάλιστα, όπως είπε η κα Μαρίνου, με μεγάλη τους χαρά διαπίστωσαν ότι σε αυτές τις δράσεις, εκτός από γονείς εδώ στη Ρόδο, συμμετείχαν και από άλλα νησιά, κάτι που σημαίνει ότι αυτές οι ανάγκες εκτός από τη Ρόδο φαίνεται να υπάρχουν και στα μικρότερα νησιά.