Ροδίτισσα μελετά για πρώτη φορά τη διαχείριση της κρίσης στον τουρισμό μετά την πυρκαγιά του 2023

Rodiaki NewsRoom

Το καλοκαίρι του 2023 άφησε πίσω του εικόνες που δύσκολα ξεχνιούνται. Η Ρόδος βρέθηκε για μέρες στο επίκεντρο της επικαιρότητας, όταν μεγάλες φωτιές έπληξαν -κυρίως- το νότιο τμήμα του νησιού, καταστρέφοντας δάση, κατοικίες και τουριστικές μονάδες. Χιλιάδες άνθρωποι χρειάστηκε να απομακρυνθούν από τις εστίες τους, μέσα σε συνθήκες πανικού.

Το τι πήγε καλά και το τι όχι κατά τη διάρκεια εκείνων των ημερών παραμένει αντικείμενο συζήτησης. Το ίδιο και το ερώτημα αν το νησί ήταν έτοιμο να διαχειριστεί μια τόσο εκτεταμένη κρίση.

Σε αυτό το ερώτημα επιχείρησε να απαντήσει, με τρόπο τεκμηριωμένο και μεθοδικό, η ροδίτισσα, Μαρία Διάκου, Υπεύθυνη Ανθρώπινου δυναμικού στο Eden Roc Resort 5*. Την έρευνά της εντοπίσαμε στο αποθετήριο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, από το οποίο αξιολογήθηκε με Άριστα και όπως διαβάσαμε, επέλεξε να εστιάσει στη διαχείριση ποικίλων κρίσεων στον τουριστικό κλάδο, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη περίπτωσης για τις πυρκαγιές της Ρόδου το 2023. 

Η έρευνά της είναι η πρώτη που καταγράφει συστηματικά τις επιπτώσεις και τη διαχείριση εκείνης της κρίσης, όχι μόνο σε επίπεδο δομών, αλλά και σε ανθρωπιστικό και οικονομικό επίπεδο.

Το θέμα

Με τίτλο «Διαχείριση Κρίσεων στον Τουριστικό Κλάδο», αποτελεί μελέτη περίπτωσης με επίκεντρο τη Ρόδο και εξετάζει τρεις σημαντικές κρίσεις που επηρέασαν καθοριστικά τον τουριστικό τομέα της χώρας και κατ' επέκταση της Ρόδου: την Οικονομική Κρίση, την Πανδημία Covid-19 και τις Καταστροφικές Πυρκαγιές στη Ρόδο το καλοκαίρι του 2023, με ιδιαίτερη έμφαση στην τελευταία.

Η μελέτη αναλύει τις επιπτώσεις των κρίσεων αυτών στον τουρισμό, τις στρατηγικές αντίδρασης που υιοθετήθηκαν, καθώς και τις προκλήσεις και ευκαιρίες που προέκυψαν για τον προορισμό.

Οι επιπτώσεις στον τουρισμό της Ρόδου

Μέσα από ανάλυση βιβλιογραφικών πηγών και μελέτη πεδίου με ερωτηματολόγια σε εργαζόμενους και στελέχη του τουρισμού, αναδεικνύεται η αναγκαιότητα ύπαρξης σχεδίου διαχείρισης κρίσεων, εκπαίδευσης, καλής συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και ευέλικτης προσαρμοστικότητας.

Παρά τις σοβαρές επιπτώσεις, η Ρόδος επέδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, με την τοπική κοινωνία και τους φορείς να συμβάλλουν καθοριστικά στην ανάκαμψη. Η εμπειρία αυτή, υπογραμμίζει τη σημασία της πρόληψης, της ταχείας αντίδρασης και της διατήρησης της εμπιστοσύνης των επισκεπτών.

Τρεις βασικές κρίσεις:

• Οικονομική κρίση
• Πανδημία Covid-19
• Πυρκαγιές Ρόδου (Ιούλιος 2023)

Βασικά ευρήματα της έρευνας:

• Ανεπάρκεια προετοιμασίας και εκπαίδευσης πριν τις κρίσεις.
• Έλλειψη έτοιμων σχεδίων δράσης, που συχνά δημιουργούνται εκ των υστέρων.
• Ισχυρή ανάγκη για συνεργασία κράτους και τουριστικών επιχειρήσεων.
• Σημαντικός ρόλος του ανθρώπινου δυναμικού και της διατήρησής του στον κλάδο.
• Επικοινωνιακή διαχείριση κρίσεων ως καθοριστικός παράγοντας ανάκαμψης.

Παραδείγματα αποτελεσματικής διαχείρισης:

Η γρήγορη αντίδραση της τοπικής κοινωνίας κατά τις πυρκαγιές του 2023 ενίσχυσε το αίσθημα ασφάλειας, ενώ κατά την πανδημία Covid-19 οδηγηθήκαμε σε νέες πρακτικές (π.χ. αύξηση στις ψηφιακές κρατήσεις, μέτρα υγιεινής, προσαρμογή υπηρεσιών).

Συστάσεις:

• Ανάπτυξη τυποποιημένων σχεδίων κρίσης για διαφορετικά σενάρια.
• Επένδυση σε εκπαίδευση προσωπικού και πολιτών για κρίσιμες καταστάσεις.
• Οικονομική ενίσχυση και προγράμματα επανακατάρτισης για τους εργαζομένους.
• Ενίσχυση της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος και διατήρηση της ανταγωνιστικότητας.

Συμπέρασμα:
Η διαχείριση κρίσεων στον τουρισμό δεν μπορεί να περιμένει την επόμενη καταστροφή. Απαιτεί σχεδιασμό, συνεργασία, εκπαίδευση και ψυχραιμία, ώστε η Ρόδος – και κάθε τουριστικός προορισμός – να διατηρήσει την ανθεκτικότητά της σε κάθε πρόκληση.

Η κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας

Παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίστηκαν το καλοκαίρι του 2023, η έρευνα αναδεικνύει έναν κρίσιμο παράγοντα: την ανταπόκριση της τοπικής κοινωνίας. Οι κάτοικοι κινητοποιήθηκαν άμεσα, προσφέροντας βοήθεια, μέσα, στέγη και εθελοντική υποστήριξη, καλύπτοντας συχνά τα κενά του κρατικού μηχανισμού.

Για την ίδια τη συγγραφέα, αυτό είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας: η κοινωνική συνοχή παραμένει κρίσιμο εργαλείο διαχείρισης κρίσεων.

Επιπλέον, σύμφωνα με την Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου, τα περισσότερα ξενοδοχεία στις πληγείσες περιοχές επαναλειτούργησαν δύο εβδομάδες μετά τις πυρκαγιές. Προσφέρθηκαν δωρεάν διανυκτερεύσεις, για να τονιστεί ότι η κατάσταση έχει εξομαλυνθεί, και έτσι η Ρόδος απενήλθε γρήγορα σε φυσιολογικούς ρυθμούς.

H αξία μιας τέτοιας μελέτης

Μέχρι σήμερα, δεν υπήρχε καμία επιστημονική μελέτη που να εστιάζει αποκλειστικά στο συγκεκριμένο γεγονός και στις συνέπειές του στον τουριστικό τομέα του νησιού μέσα από τον "φακό" της έρευνας της κας Διάκου. Έτσι, μπορεί πλέον να λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για την επιστημονική κοινότητα. Τα συμπεράσματα, εξάλλου, είναι σαφή και χρήσιμα: απαιτείται εκπαίδευση, σχέδιο και προετοιμασία, τόσο σε επίπεδο επιχειρήσεων όσο και δημόσιων φορέων.