Ηλίας Καραβόλιας: Η σιωπή του μυαλού στην εποχή της ΑΙ
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 1147 ΦΟΡΕΣ
Γράφει ο Ηλίας Καραβόλιας
Αυξάνεται το φαινόμενο οι πάντες σχεδόν να προσφεύγουν (σε οτιδήποτε χρειάζεται πληροφόρηση, ανάλυση, δόμηση και επιχειρήματα) στην έτοιμη, πακεταρισμένη απάντηση από τα μηχανάκια τεχνητής νοημοσύνης.
Καλό είναι να προσέχουμε όμως, γιατί το να διαβάζεις έτοιμα πράγματα χωρίς να στοχάζεσαι είναι επιβλαβές για το μυαλό (κάτι, ας πούμε, σαν να τρως χωρίς να χωνεύεις σωστά…).
Οι μηχανικοί της ΑΙ, ειδικά αυτοί των μεγάλων κολοσσών που λανσάρουν στις μάζες έτοιμες ρητορείες, ξέρουν ότι το να έχεις απόψεις είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφεύγεις να σκέφτεσαι (οπότε και σου «δίνουν» δήθεν μια δική σου «άποψη»).
Και επίσης ξέρουν κάτι άλλο πολύ σημαντικό: το ότι δεν έχουμε, ως σκεπτόμενα όντα (άνθρωποι), αρκετή δύναμη (όπως έχει μια μηχανή) για να ακολουθούμε τον δικό μας τρόπο σκέψης μέχρι το τέλος, οπότε και καταλήγουμε σε ατελή συμπεράσματα (όχι σαν τα ολοκληρωμένα, βολικά και δομημένα της ΑΙ).
Αλλά δείτε όμως τι συμβαίνει τελικά: επειδή σχεδόν όλοι πλέον χρησιμοποιούν την ΑΙ, αυτό που στην ουσία διαμορφώνεται στον καθένα είναι «το να σκέφτεται» όπως όλος ο κόσμος (μια δήθεν εξατομικευμένη μαζοποίηση).
Επίσης, ας μην ξεχνάμε το μείζον: ότι ρωτώντας την ΑΙ το οτιδήποτε, στην πραγματικότητα εκείνη την ώρα «σιωπούμε».
Και ο Τολστόι (αν θυμάμαι καλά) έλεγε κάπου ότι «όταν ένας σιωπά γιατί δεν έχει τίποτα να πει, ένας άλλος σιωπά ίσως γιατί σκέφτεται!».
Αλλά ας μην είμαστε απαισιόδοξοι. Η ΑΙ μας βοηθάει. Σίγουρα μας εξοικονομεί το νόμισμα του χρόνου. Αλλά δεν παύει να είναι μηχανική λύση. Και μια μηχανική λύση δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ρητή απαγόρευση να προλάβεις να σκεφτείς…
ΥΓ 1 «Ποτέ μην εκφράζεσαι με μεγαλύτερη σαφήνεια απ’ ό,τι μπορείς να σκεφτείς» έλεγε ο μεγάλος φυσικός Bohr. Αυτή τη σαφήνεια υποτίθεται ότι δίνει απλόχερα η τεχνητή νοημοσύνη…
ΥΓ 2 «Γνωρίζουμε τι σκέφτεται ένας άνθρωπος όχι όταν μας λέει τι σκέφτεται, αλλά από τις πράξεις του» έγραψε κάπου ο Singer.
Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν σκέψεις που είναι πιο έξυπνες από τους ανθρώπους που τις έχουν. Αλλά το «συμπέρασμα», το πραγματικό «πόρισμα» για οτιδήποτε, ταπεινά φρονώ ότι είναι το σημείο εκείνο στο οποίο «κουράζεται» ο καθένας να σκέφτεται και να κρίνει…
ΥΓ 3 «Η συζήτηση για κεκτημένες ανταμοιβές ή τα δώρα της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι εξαρχής παραπειστική και λανθασμένη, αφού το πρόβλημα δεν είναι τεχνολογικό αλλά ζήτημα ισχύος και ασύμμετρων μηχανισμών οι οποίοι διαπερνούν τα παραδοσιακά πλαίσια του νόμου, των πολιτικών αντίμετρων και των προσωπικών ηθικών μας κρίσεων» (Ν. Σεβαστάκης, «Βήμα», 30/7).
Ακολουθήστε τη Ροδιακή στο Google News
