Μαρία Καρίκη: Πόση πίεση αντέχεις;

Rodiaki NewsRoom

Γράφει η Μαρία Καρίκη
Ψυχολόγος, MSc

Η καθημερινότητά μας καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα της ζωής μας. Όλα αυτά που κάνουμε, αλλά και όλα αυτά που δεν προλαβαίνουμε να κάνουμε, επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ψυχολογία μας, αλλά και τα ψυχικά μας αποθέματα. Το πρόγραμμα, η ρουτίνα είναι αναπόφευκτα σχεδόν στις μέρες μας. Ωστόσο, δεν πρέπει να είμαστε επαναπαυμένοι εξαιτίας αυτών και απλά παθητικοί δέκτες. Χρειάζεται να επαναξιολογούμε ανά διαστήματα τη ρουτίνα μας και να κρίνουμε αν συνεχίζει να μας ικανοποιεί ή αν παραμένει λειτουργική για εμάς.

Μπορεί να έχουμε συνηθίσει τις γρήγορες εναλλαγές, την πίεση και την έλλειψη ελεύθερου χρόνου, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι αυτός ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι ισορροπημένος. Αναγκαζόμαστε να προσαρμοστούμε σε αυτά τα σύγχρονα δεδομένα. Δεν είναι επιλογή. Ο κάθε άνθρωπος, ανάλογα με τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις του, προσπαθεί να βρει μια «φόρμουλα» τέτοια, ώστε να προλαβαίνει να διεκπεραιώνει όλα τα «πρέπει» του και ταυτόχρονα να νιώθει «καλά». Άλλοτε το καταφέρνει κι άλλοτε όχι. Δεν είναι καθόλου εύκολο κάτι τέτοιο. Τα «θέλω» μας, οι ανάγκες μας, οι επιθυμίες μας συχνά μπαίνουν στο περιθώριο για να προλάβουμε αυτά που είναι πιο «επείγοντα».

Η πίεση είναι σχεδόν παντού παρούσα στην καθημερινότητά μας. Από τα πιο απλά πράγματα ως τα πιο σοβαρά. Μας φαίνεται πια τόσο οικεία, που μπορεί να τη θεωρούμε και αυτονόητη. Μαθαίνουμε να λειτουργούμε μέσα από ένα καθεστώς άγχους, ταχύτητας και πεπιεσμένου χρόνου. Για καιρό ακολουθούμε μια τέτοια συνθήκη σε διάφορους τομείς της ζωής μας. Ώσπου κάποια μέρα, όλο αυτό αρχίζει και φαίνεται ασήκωτο, ψυχοφθόρο, εξαντλητικό. Είναι η στιγμή που ο άνθρωπος συνειδητοποιεί την ψυχική του κόπωση και το γεγονός ότι ίσως έχει ξεπεράσει κατά πολύ τα όρια της αντοχής του.

Κάποιοι άνθρωποι θεωρούν ότι είναι «αδυναμία» να διακόψεις μια πορεία ζωής που έχεις τόσο καλά ήδη στήσει. Είναι αδυναμία, άραγε, να αντιλαμβάνεσαι πιο ξεκάθαρα από ποτέ ότι δεν θες άλλο να ζεις υπό ένα συνεχόμενο καθεστώς πίεσης για να συντηρήσεις όλα όσα (νόμιζες ότι) πρέπει; Είναι αδυναμία να στέκεσαι ειλικρινά και έντιμα απέναντι στον εαυτό σου και να παραδέχεσαι ότι δεν αντέχεις άλλο αυτούς τους ρυθμούς κι ότι δεν νιώθεις καλά; Ή μήπως είναι ό,τι πιο γενναίο και αυτοπροστατευτικό μπορείς να κάνεις; Γιατί να συνεχίσεις κάτι που αισθάνεσαι ότι σε επιβαρύνει ψυχολογικά περαιτέρω, αντί να σε κάνει χαρούμενο;

Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και μπορεί να αντέχει διαφορετικά επίπεδα πίεσης. Όλοι, ωστόσο, κάποια στιγμή θα φτάσουν στα όριά τους. Καλό είναι να αναγνωρίσουν το σημείο αυτό και να λάβουν κάποια μέτρα. Το να παρακολουθούμε απλά τον εαυτό μας να εξουθενώνεται και να μην κάνουμε κάτι γι’ αυτό δεν είναι πολύ καλή ιδέα.

Η κατάρρευση καραδοκεί με διάφορους τρόπους και δεν είναι καθόλου ευχάριστο μονοπάτι αυτό! Η ψυχική μας ανθεκτικότητα είναι πεπερασμένη και μας στέλνει «σημάδια» όταν τα πράγματα μέσα μας δεν πάνε και τόσο καλά: νεύρα, εκνευρισμός με το παραμικρό, αίσθημα ματαιότητας και κενού, πλήξη, μελαγχολία, τάσεις απομόνωσης ή φυγής και διάφορα ψυχοσωματικά συμπτώματα. Αν συμβαίνουν αυτά, ας μη χάνουμε άλλο χρόνο!

Μεγαλώνοντας αντιλαμβανόμαστε ότι η ζωή δεν πρέπει να είναι ένα διαρκές «τρέξιμο», ούτε ένα κυνηγητό με το χρόνο. Η πίεση θα έπρεπε να βιώνεται ως η εξαίρεση κι όχι ως ο κανόνας. Δεν είμαστε ανεπαρκείς ή μη ικανοί αν δεν μπορούμε (και αν δε θέλουμε) να ακολουθήσουμε τους φρενήρεις ρυθμούς της καθημερινότητας. Μπορούμε ενσυνείδητα να επιλέξουμε μέχρι ποιο σημείο επιτρέπουμε και αντέχουμε την πίεση στη ζωή μας. Έστω κι αν αυτό σημαίνει ότι θα κάνουμε κάποιες αλλαγές και θα αφαιρέσουμε πράγματα από το πρόγραμμά μας.

Ένα υπερμπουκωμένο πρόγραμμα, άλλωστε, δεν είναι για να «καμαρώνουμε». Είναι να λυπόμαστε τον εαυτό μας που τρέχει και δεν προλαβαίνει να πάρει ανάσα. Η ψυχική μας υγεία δεν διασφαλίζεται μέσα από τις υποχρεώσεις και τα επιτεύγματα. Εξαρτάται κυρίως από το πόσο σεβόμαστε τον χώρο και τον χρόνο που έχει ανάγκη ο εαυτός μας για να παραμείνει «όρθιος» και μάχιμος. Ας μην τραβάμε τα όρια της ανοχής μας στα άκρα. Ας αναζητήσουμε μια πιο ισορροπημένη εκδοχή μας, που θα μπορεί και να διεκπεραιώνει τα απαραίτητα καθήκοντα, αλλά και να παραμένει όσο πιο κοντά γίνεται στα «θέλω» και τις ανάγκες μας! Μόνο έτσι θα μπορέσουμε ψυχικά να επιβιώσουμε...!