Η γωνιά της Ευρώπης: Πώς λειτουργεί το Ευρωκοινοβούλιο;

Rodiaki NewsRoom

Από το Γενικό Λύκειο Κρεμαστής «Σχολείο Πρέσβης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - European Parliament Ambassador School»

Από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου 2024 σχεδόν 450 εκατομμύρια πολίτες των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν 720 ευρωβουλευτές, τα μέλη δηλαδή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ). Οι ευρωεκλογές θα αποτελέσουν μια κορυφαία στιγμή για τους Ευρωπαίους πολίτες, αφού θα μπορέσουν με την ψήφο τους να διαμορφώσουν το μέλλον της ΕΕ και να ενισχύσουν τη Δημοκρατία. Τι είναι όμως το Ευρωκοινοβούλιο και πώς λειτουργεί;

Στις 9 Μαΐου 1950, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν (Robert Schuman), πρότεινε για πρώτη φορά δημοσίως τις ιδέες του για τη δημιουργία μιας ένωσης, της επονομαζόμενης αρχικά Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), προδρόμου της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ιστορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ξεκινά με την Κοινή Συνέλευση της ΕΚΑΧ, η οποία απέκτησε στη συνέχεια την ονομασία «Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».

Με την πάροδο του χρόνου, το θεσμικό αυτό όργανο, του οποίου τα μέλη εκλέγονται άμεσα από το 1979, γνώρισε ριζικές αλλαγές: από μια συνέλευση με διορισμένα μέλη εξελίχθηκε σε εκλεγμένο κοινοβούλιο αναγνωριζόμενο ως διαμορφωτής της πολιτικής ατζέντας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το Ε.Κ. είναι αναμφισβήτητα η καρδιά της ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Είναι το θεσμικό όργανο που εκπροσωπεί τους πολίτες των χωρών της Ε.Ε και το μόνο που εκλέγεται απευθείας από αυτούς κάθε πέντε χρόνια.

Πρόεδρός του είναι η Roberta Metsola, η οποία εκπροσωπεί το Κοινοβούλιο στα άλλα όργανα της ΕΕ και στον έξω κόσμο και έχει τον τελευταίο λόγο στην έγκριση του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Αποτελείται σήμερα, μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου (Brexit), από 705 ευρωβουλευτές, αριθμός ο οποίος διαμορφώνεται ανάλογα με τα πληθυσμιακά δεδομένα της εκάστοτε χώρας καταγωγής των ευρωβουλευτών.

Η Ελλάδα εξασφάλισε στις τελευταίες εκλογές 21 έδρες, που αντιστοιχεί στους 10.6 εκατομμύρια κατοίκους. Ο αριθμός των ευρωβουλευτών για την περίοδο 2024 - 2029 θα αυξηθεί σε 720. Στην Ελλάδα εξακολουθούν να αναλογούν 21 Ευρωβουλευτές.

Το ΕΚ έχει τρεις κύριες αρμοδιότητες:
• Λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με την ευρωπαϊκή νομοθεσία (νομοθετική αρμοδιότητα).

• Ασκεί έλεγχο σε όλα τα όργανα της ΕΕ (εποπτική αρμοδιότητα).

• Εγκρίνει τον προϋπολογισμό της Ε.Ε (δημοσιονομική αρμοδιότητα).

Οι κύριες συνεδριάσεις, οι οποίες είναι γνωστές και ως «σύνοδοι ολομέλειας», διεξάγονται στο Στρασβούργο (Γαλλία) 12 φορές ετησίως, και στις Βρυξέλλες (Βέλγιο) έως 6 φορές ετησίως.

Βουλευτές από ολόκληρη την ΕΕ με παρόμοιες πολιτικές απόψεις συνεργάζονται σε πολιτικές ομάδες, όπως ακριβώς στα εθνικά κοινοβούλια, αντί να σχηματίζουν ομάδες με βάση την ιθαγένειά τους.

Για να σχηματιστεί μια πολιτική ομάδα απαιτούνται τουλάχιστον 23 βουλευτές, οι οποίοι εκπροσωπούν τουλάχιστον το ¼ του συνόλου των κρατών. Σήμερα υπάρχουν 7 πολιτικές ομάδες. Υπάρχουν και βουλευτές που δεν ανήκουν πουθενά. Αναφέρονται ως «μη εγγεγραμμένοι».

Οι πολιτικές ομάδες είναι οι ακόλουθες:
• Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα,
• Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.

• Ανανεώστε την Ευρώπη.
• Οι Πράσινοι-Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία.

• Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές.
• Κοινοβουλευτική Ομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας.
• Η Αριστερά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Αν θέλει κάποιος να ζητήσει την παρέμβαση του Κοινοβουλίου για ένα συγκεκριμένο θέμα, μπορεί να υποβάλει σχετική αναφορά (ταχυδρομικά ή ηλεκτρονικά). Οι αναφορές μπορούν να καλύπτουν οποιοδήποτε θέμα που εμπίπτει στην αρμοδιότητα της ΕΕ. Μάλιστα, για να υποβάλει κάποιος αναφορά, πρέπει να είναι πολίτης κράτους μέλους της ΕΕ ή μόνιμος κάτοικος της ΕΕ.