Φίλιππος Ζάχαρης| Ετήσια έκθεση της ECRI: Κόλαφος ο αντισημιτισμός, η ισλαμοφοβία και το προσφυγικό

Φίλιππος Ζάχαρης

Ο λεγόμενος εξισλαμισμός των ευρωπαϊκών κοινωνιών «χρησιμοποιείται» για καθαρά εκλογικούς σκοπούς. Το Συμβούλιο της Ευρώπης ανησυχεί για τον αντισημιτισμό και την ισλαμοφοβία. Η Ρωσική εισβολή προκάλεσε εκατομμύρια πρόσφυγες. Διακρίσεις μεταξύ προσφύγων

Ο αντισημιτικός και ο αντι-μουσουλμανικός λόγος βρίσκεται στο ύψιστο σημείο όσο αυξάνεται η βία στη Μέση Ανατολή που αναμένεται να κλιμακωθεί και με τη συμμετοχή της Χεσμπολάχ.

Η αντιμετώπιση της κατάστασης των ανθρώπων που εκτοπίστηκαν από τον πόλεμο και άλλες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, η αντιμετώπιση της αύξησης του αντισημιτισμού στην Ευρώπη ως αποτέλεσμα της τρέχουσας σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, η ανάληψη αποφασιστικής δράσης κατά του αντι-μουσουλμανικού ρατσισμού και των διακρίσεων σε ολόκληρη την ήπειρο - αυτές ήταν οι βασικές τάσεις στην Ευρώπη και οι προκλήσεις που αντιμετώπισαν τα ευρωπαϊκά κράτη πέρυσι και συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν το 2024, αναφέρει ο οργανισμός ECRI του Συμβουλίου της Ευρώπης στην ετήσια έκθεση του 2023 που δημοσιεύθηκε χθες.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης εξέφρασε λοιπόν την ανησυχία του για την «εχθρική» πολιτική ρητορική σχετικά με τους πρόσφυγες και την αύξηση των αντισημιτικών και αντιμουσουλμανικών πράξεων μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.

Το θέμα της «λεγόμενης ισλαμοποίησης των ευρωπαϊκών κοινωνιών» χρησιμοποιείται συχνά «για καθαρά εκλογικούς σκοπούς», δήλωσε την Πέμπτη ο Bertil Cottier, πρόεδρος της Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης για τον Ρατσισμό και την Ξενοφοβία (ECRI).

Ίσες αποστάσεις
Το τελευταίο χρονικό διάστημα, όπως έχουμε διαπιστώσει, η σύγκρουση Χαμάς – Ισραήλ έχει προκαλέσει απανωτές συνέπειες στο πώς ο υπόλοιπος κόσμος αντιμετωπίζει τους ισραηλινούς και τους μουσουλμάνους.

Δεν είναι τυχαίες οι νεοναζιστικής έμπνευσης καμπάνιες κατά του Ισραήλ όσο και η θεώρηση όλων των μουσουλμάνων ως τρομοκρατών. Το φαινόμενο έχει πάρει διαστάσεις και στην Ελλάδα όπου συμβαίνει το περίεργο να μην καταδικάζεται από τα περισσότερα κόμματα – ειδικά τα αριστερά – η Χαμάς και να συσσωρεύεται όλο το μίσος σε βάρος του ισραηλινού λαού.

Εντούτοις, η έκθεση της ECRI επί του παρόντος κρατά ίσες αποστάσεις.
«Η αυτορρύθμιση των πολιτικών και των μέσων ενημέρωσης είναι ζωτικής σημασίας και πρέπει να λογοδοτούν όταν ξεπερνούν τις κόκκινες γραμμές», απαίτησε ο Cottier με αφορμή τη δημοσίευση της ετήσιας έκθεσης της ECRI.

Οι συντάκτες της έκθεσης χαιρέτισαν τις «αξιοσημείωτες προσπάθειες» που καταβάλλονται για την υποδοχή προσφύγων από την Ουκρανία. Παράλληλα, εξέφρασαν τη λύπη τους για τις «σημαντικές διαφορές» στην ποιότητα της υποδοχής «των προσφύγων και άλλων προσώπων που απολαμβάνουν διεθνούς προστασίας».

Ορισμένα κράτη είχαν «περιορίσει περαιτέρω την πρόσβαση στο άσυλο για μη Ευρωπαίους», εξήγησε η ECRI, υπενθυμίζοντας ότι «σε όλα τα άτομα που εκτοπίζονται από τον πόλεμο και άλλες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να προσφέρεται γρήγορα προστασία».

Η έκθεση επισημαίνει επίσης την «απότομη αύξηση του αντισημιτισμού» σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες από την έναρξη του πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στη Γάζα.

Παράλληλα, η ECRI εκφράζει την ανησυχία της για τη «σημαντική αύξηση» των περιστατικών «με κίνητρο το μίσος κατά των μουσουλμάνων».

«Άτομα που φορούσαν εμφανή θρησκευτικά σύμβολα ή παραδοσιακή ενδυμασία παρουσιάζονταν μερικές φορές ως άτομα που είχαν δεσμούς με την τρομοκρατία ή τον εξτρεμισμό», αναφέρει η έκθεση. «Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις μουσουλμάνες μαθήτριες σε ορισμένες χώρες».

Η ECRI αποτελείται από εμπειρογνώμονες στην καταπολέμηση του ρατσισμού, του αντισημιτισμού και της ομοφοβίας, οι οποίοι διορίζονται από τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Το όργανο αξιολογεί τακτικά την κατάσταση στις 46 χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Οι συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία – Οι Αρμένιοι πρόσφυγες
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας σημειώνει ότι ο συνεχιζόμενος επιθετικός πόλεμος της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας άφησε αρκετά εκατομμύρια εκτοπισμένους Ουκρανούς να συνεχίσουν να αναζητούν προστασία και υποστήριξη σε όλη την Ευρώπη, σε μια κατάσταση ευαλωτότητας και φόβου για το μέλλον τους.

Ρώσοι πολίτες που διαφεύγουν από την επιστράτευση ή την πολιτική δίωξη, μεταξύ άλλων επειδή πήραν θέση κατά της πλήρους εισβολής στην Ουκρανία, αποφάσισαν επίσης να αναζητήσουν προστασία στα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Επιπλέον, μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, πάνω από 100.000 Αρμένιοι του Καραμπάχ εγκατέλειψαν τις εστίες τους και κατευθύνθηκαν προς την Αρμενία ως αποτέλεσμα της στρατιωτικής επιχείρησης του Αζερμπαϊτζάν στην περιοχή τον Σεπτέμβριο του 2023.

Τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης συνέχισαν επίσης να αγωνίζονται να αναπτύξουν επαρκείς απαντήσεις στις αφίξεις αιτούντων άσυλο από άλλα ασταθή μέρη του κόσμου.

Ενώ σημειώνει αξιοθαύμαστες προσπάθειες για την ικανοποίηση των αναγκών των ανθρώπων που εκτοπίστηκαν από την Ουκρανία, η ECRI σημειώνει επαναλαμβανόμενες περιπτώσεις διαφορετικής μεταχείρισης μεταξύ διαφορετικών ομάδων με βάση την εθνικότητά τους, ιδίως έναντι των Ρομά με ουκρανική υπηκοότητα.

Σημαντικές διαφορές έχουν επίσης παρατηρηθεί μεταξύ της ποιότητας των κέντρων υποδοχής και των υπηρεσιών που παρέχονται στα άτομα που εκτοπίστηκαν από την Ουκρανία σε σύγκριση με τους πρόσφυγες και άλλα άτομα που επωφελούνται διεθνούς προστασίας και προέρχονται από άλλες χώρες και ηπείρους.

Όσο δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την επιστροφή, με ασφάλεια και αξιοπρέπεια, των εκτοπισμένων που επιθυμούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, τα κράτη υποδοχής πρέπει να αναπτύξουν πιο μακροπρόθεσμες πολιτικές για να εξασφαλίσουν επαρκή πρόσβαση στη στέγαση, την απασχόληση, την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και τις κοινωνικές υπηρεσίες, καταλήγει η έκθεση της ECRI.

Ενώ οι κυρίαρχες αφηγήσεις για τους εκτοπισμένους Ουκρανούς ήταν αυτές της αλληλεγγύης και της υποστήριξης, αναφέρθηκαν επίσης αρκετά αντι-ουκρανικά περιστατικά μίσους. Η ανάπτυξη πιο εχθρικών αφηγήσεων για τους πρόσφυγες και άλλους δικαιούχους διεθνούς προστασίας μπορούσε να παρατηρηθεί, μεταξύ άλλων στη ρητορική που χρησιμοποιούν οι πολιτικοί και οι ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι.