Δημήτρης Προκοπίου & Φώτης Αναστασιάδης: Διατήρηση παράκτιας ζώνης

Rodiaki NewsRoom

Γράφουν οι
Δημήτρης Προκοπίου
Φώτης Αναστασιάδης

Σε έναν ταχέως αναπτυσσόμενο κόσμο, είναι σημαντικό να διατηρηθεί η πολύτιμης σημασίας παράκτια περιοχή, όπως παραλίες, κοραλλιογενείς υφάλους, δάση μαγγρόβιων και παράκτιες λιμνοθάλασσες. Επίσης είναι θεμελιώδους σημασίας η διατήρηση των αλιευμάτων, της άγριας ζωής, πανίδας και χλωρίδας και της ποιότητας του νερού. Για τη διατήρηση και προστασία οποιουδήποτε από αυτά τα στοιχεία, τόσο το έδαφος όσο και το νερό, πρέπει να τυγχάνει βιώσιμης και ολοκληρωμένης διαχείρισης σε ένα ενοποιημένο πρόγραμμα.

Αυτό απαιτεί ειδικά ένα σχέδιο διατήρησης που πρέπει να πλαισιώνεται για την κοινή διαχείριση της γης και των υδάτων και περιλαμβάνει καινοτόμες μορφές σχεδιασμού και διαχείρισης πόρων γνωστές ως Ολοκληρωμένης Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης (ICZM). Η μέχρι σήμερα εμπειρία σε πολλές χώρες δείχνει ότι τέτοιες μεθοδολογίες περιγράφουν την οικονομική και κοινωνική ευημερία των ακτών.

Η ακτές είναι μια περιοχή όπου κυριαρχεί έντονη ανάπτυξη και πλούσια βιοποικιλότητα και πρέπει να υπάρχει μεγάλη αφθονία ζωής, εκεί συγκεντρώνονται ενόψει των αυξανόμενων αναπτυξιακών πιέσεων οχλήσεις κοινωνικού κόστους συμπεριλαμβανομένης της ρύπανσης.

Είναι ένα μέρος υψηλής προτεραιότητας για τους κατοίκους, πιο συγκεκριμένα για το εμπόριο, τον τουρισμό, τον στρατό και μια σειρά βιομηχανιών. Προσελκύει πυκνούς πληθυσμούς και υφίσταται μεγάλη τροποποίηση του περιβάλλοντος μέσω της μετατροπής της γης, της βυθοκόρησης της θάλασσας και του νερού, επίσης ρύπανση προκαλείται από την αστική, βιομηχανική και αγροτική ανάπτυξη.

Ακόμα και σήμερα δεν υπάρχουν κέντρα επεξεργασίας λυμάτων σε πολλές παραθαλάσσιες πόλεις και εποχικά κατοικούμενες τουριστικές περιοχές και χωριά.
Στις περισσότερες χώρες τα παράκτια ύδατα και οι πόροι τους θεωρούνται «κοινά». Δηλαδή δεν ανήκουν σε κανένα πρόσωπο ή φορέα αλλά είναι δημόσιο αγαθό περιουσία διαθέσιμη εξίσου σε όλους τους πολίτες, με την κυβέρνηση ως «εγγυητή» του ανωτέρω κοινωνικού αγαθού.

Το αποτελεσματικό πρόγραμμα ΟΔΠΖ, μπορεί επίσης να αποτελέσει σημαντική δύναμη για τη διατήρηση της παράκτιας ζώνης βιοποικιλότητας, για την επίλυση αντικρουόμενων ζητημάτων σχετικά με τη χρήση των παράκτιων πόρων και για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης οικονομικής βιωσιμότητας της.

Επίσης, οι υδάτινοι πόροι και οι χρήστες των θαλάσσιων αποθεμάτων (όπως οι ψαράδες), έχουν συχνά απογοητευτεί, από κυβερνητικούς διαχειριστές και ακαδημαϊκούς εμπειρογνώμονες που αποτυγχάνουν να θεσμοθετήσουν αποτελεσματικά μέτρα αρκετές φορές.. Στην πραγματικότητα, οι παράκτιες ζώνες ταιριάζουν σε ένα γνωστό αναπτυξιακό σενάριο παγκοσμίως. Οι παράκτιες ζώνες είναι μοναδικές επειδή διασχίζουν την ακτογραμμή και εκτείνονται σε αυτήν και απειλούνται από ανεπανόρθωτες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Πολλά παράκτια δάση, κοραλλιογενείς ύφαλοι, παλίρροιες, θαλάσσιες παραλίες, καταιγίδες, εκβολές ποταμών και φράγματα και νησιά τοποθετούνται στην παράκτια ζώνη.

Όλα τα προγράμματα ΟΔΠΖ περιλαμβάνουν τόσο τη γη όσο και το νερό εντός των ορίων της ζώνης τους. Αλλά η παράκτια ζώνη μπορεί να είναι ευρεία ή στενή για να ανταποκριθεί στο πρόγραμμα στόχους. Δεν υπάρχει παγκοσμίως αποδεκτό σύνολο ορίων για την παράκτια ζώνη.

Όλες οι χερσαίες περιοχές που επηρεάζονται από τη θάλασσα (η «ξηρά») και όλες οι παράκτιες υδάτινες περιοχές που επηρεάζονται από τη γη είναι η παράκτια ζώνη. Τουλάχιστον, η καθορισμένη παράκτια ζώνη περιλαμβάνει όλα τα διαπαλιρροιακά και υπερτιλίδιες, δηλαδή οι ακραίες περιοχές της άκρης του νερού, συγκεκριμένα όλες οι παράκτιες πεδιάδες, τα μαγκρόβια, τα έλη και παλίρροιες καθώς και παραλίες και αμμόλοφους και τους κοραλλιογενείς ύφαλους.

Αυτή είναι η ζώνη μετάβασης, όπου η κρατική Αρχή είναι αρμόδια για την προστασία, πού χτυπούν καταιγίδες, πού εντοπίζεται η ανάπτυξη της προκυμαίας, όπου τα σκάφη δένουν, και όπου είναι η κατοικία για πλείστα υδρόβια είδη.