Σελίδες Ιστορίας: Το Ε.Μ.Π.Α. εμφανίζεται στις 25 Μαρτίου 1947 με την εφημερίδα «Ένωση» για να ενημερώσει πως η Δωδεκάνησος έγινε, το 1830, θυσίας ολοκαύτωμα

Σελίδες Ιστορίας: Το Ε.Μ.Π.Α. εμφανίζεται στις 25 Μαρτίου 1947  με την εφημερίδα «Ένωση» για να ενημερώσει  πως η Δωδεκάνησος έγινε, το 1830, θυσίας ολοκαύτωμα

Σελίδες Ιστορίας: Το Ε.Μ.Π.Α. εμφανίζεται στις 25 Μαρτίου 1947 με την εφημερίδα «Ένωση» για να ενημερώσει πως η Δωδεκάνησος έγινε, το 1830, θυσίας ολοκαύτωμα

Rodiaki NewsRoom

ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 444 ΦΟΡΕΣ

«Ενωμένοι στον αγώνα, Ψωμί-Δουλειά-Ελευθερίες, Ζήτω το Ε.Μ.Π.Α.»

Του Κώστα Τσαλαχούρη

2ο ΜΕΡΟΣ

Το κείμενο της πολυγραφημένης εφημερίδας «ΈΝΩΣΗ», του Ε.Μ.Π.Α. συνεχίζει:
«5. Τριπλή λοιπόν η σημασία της σημερινής επετείου για μας τους Δωδεκανήσιους: γιορτή θρησκευτική, γιορτή Πανελλήνια Εθνική, γιορτή δωδεκανησιακή. Το Ε.Μ.Π.Α. καλεί όλο το Λαό να γιορτάσει ελεύτερα και άφοβα την 25 του Μάρτη.
Πέρασαν κείνα τα χρόνια που μονάχα λίγοι μπορούσαν να κλειστούν μέσα στο Προξενείο και να τραγουδήσουν τον εθνικό μας ύμνον κι ο άλλος Κόσμος, κλεισμένος στα σπίτια του γιόρταζε μονάχα νοερά. Πρέπει να νιώσουμε πως η Ενσωμάτωση που ευαγγελίζεται η σημερινή ημέρα, είναι καρπός του μακραίωνα αγώνα και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο, στο ξεχείλισμα της χαράς μας.

Ο αντιναύαρχος Π. Ιωαννίδης υπογράφει την παράδοση της Δωδεκανήσου. Η γνωστή φωτό
Ο αντιναύαρχος Π. Ιωαννίδης υπογράφει την παράδοση της Δωδεκανήσου. Η γνωστή φωτό


Καλούμε το Λαό σε πολιτισμένες εκδηλώσεις γιορτασμού με λόγους, χορούς, τραγούδια και παρελάσεις. Η κάθε Συνοικία, το εργοστάσιο, η Λέσχη, το Σχολειό, το Χωριό να γιορτάσει ξεχωριστά και στους κεντρικούς γιορτασμούς με την Παλλαϊκή συμμετοχή μας, ας δώσουμε γιορτή τον σωστό τόνο έτσι όπως εμείς το θέλουμε και το νιώθουμε. Και οι τιμημένοι νεκροί του ’21 και οι νωποί τάφοι του ’40-’45, ας μας κάμουν να βροντοφωνήσουμε: Ζήτω η Μητέρα Ελλάδα, Ζήτω η Ένωση, Ενωμένοι στον αγώνα, Ψωμί-Δουλειά-Ελευθερίες, Ζήτω το Ε.Μ.Π.Α. Ρόδος 17.3.47».
Στη συνέχεια αναφέρεται το ζήτημα της Ενσωμάτωσης:


«Από πληροφορίες που η οργάνωσή μας συγκέντρωσε από διάφορες πηγές, το ζήτημα της ενσωμάτωσης των νησιών πήρε τον παρακάτω δρόμο εξέλιξης:
Με τη συνθήκη Ειρήνης που υπογράφτηκε στο Παρίσι στις 10 του Φλεβάρη, τα νησιά παραχωρούνται στην Ελλάδα. Για να μπουν, όμως, σε εφαρμογή οι όροι της Συνθήκης, θάπρεπε να περιμένουμε και την επικύρωση της Συνθήκης από τα Κοινοβούλια των Μεγάλων Συμμάχων και της Ελλάδος. Μετά την επικύρωση, μέσα σε τρεις μήνες, οι Άγγλοι βαθμιαία θα παρέδιναν τις διάφορες υπηρεσίες στις Ελληνικές Αρχές.

Ο Βρετανός ταξίαρχος Πάρκερ υπογράφει τη μεταβίβαση με... εξαφανισμένο τον Αμοργιανό. Η εξαφάνιση είναι παντοτινή. Η δεύτερη γνωστή φωτό
Ο Βρετανός ταξίαρχος Πάρκερ υπογράφει τη μεταβίβαση με... εξαφανισμένο τον Αμοργιανό. Η εξαφάνιση είναι παντοτινή. Η δεύτερη γνωστή φωτό


Η Ελληνική Κυβέρνηση, όμως, έκανε ενέργειες και πέτυχε η παράδοση υπηρεσιών ν’ αρχίση και πριν την επικύρωση της Συνθήκης· ελπίζεται δε πώς μέσα στο μήνα Μάρτη θα ολοκληρωθή. Το ΕΜΠΑ χαιρετίζει με ικανοποίηση την συγκεκριμένη αυτή επιτυχία της Ελληνικής Κυβέρνησης στον τομέα της επίσπευσης της παράδοσης των υπηρεσιών. Απ’ τ’ άλλο μέρος η Ελληνική Κυβέρνηση σκοπεύει να μην επικυρωθή από το Ελληνικό Κοινοβούλιο η Συνθήκη για να κρατήση ανοιχτό και το ζήτημα των Ελληνικών διεκδικήσεων επί της Βορείου Ηπείρου.


To EMΠΑ εύχεται όπως οι επιφυλάξεις της Ελληνικής Κυβερνήσεως ωδηγήσουν πραγματικά στη δικαίωση του Πανελληνίου πόθου για την ενσωμάτωση της Βορείου Ηπείρου και κάθε άλλης ελληνικής γωνιάς.
Έτσι κατ’ ανάγκη στα Νησιά μας θα δημιουργηθή μια μεταβατική κατάσταση μιάς ιδιόμορφης διακυβέρνησης, με υπεύθυνη την Ελληνική Στρατιωτική Διοίκηση.

Πάρκερ-Ιωαννίδης, αλληλοσυγχαίρονται με... απόντα τον Καστελλορίζιο δημοσιογράφο Κ. Αμοργιανό
Πάρκερ-Ιωαννίδης, αλληλοσυγχαίρονται με... απόντα τον Καστελλορίζιο δημοσιογράφο Κ. Αμοργιανό


Όλος ο Δωδεκανησιακός Λαός ελπίζει ότι η μεταβατική αυτή περίοδος θα είναι πολύ σύντομος και πιστεύει ότι μέσα σ’ αυτή πρέπει να γίνη σοβαρή δουλειά για την ικανοποίηση των αναγκών ανοικοδόμησης, τη βελτίωση του επισιτιστικού και την απόδοση ελευθεριών».
Τα κείμενα κλείνουν με τον έρανο που λαμβάνει χώραν στα νησιά για την ενίσχυση του Εθνικού Μετώπου Πανδωδεκανησιακής Απελευθέρωσης:
«Το ΕΜΠΑ για την αντιμετώπιση των πολλών αναγκών του, άνοιξε από τις 15 του Μάρτη τον μεγάλο του έρανο με πλάνο 200.000 φράγκα για το Νησί της Ρόδου και που πρέπει να ξεπεραστή. Ο πλούσιος πρέπει να δώση από το περίσεμά του και ο φτωχός από το υστέρημά του.
Το σύνθημά μας είναι: «Από τους πολλούς και πολλά». Ο έρανος κλείει στις 30 τ’ Απρίλη. Η Ένωση σε έκτακτο δελτίο της θα δημοσιέψη αναλυτικά τα αποτελέσματα του εράνου αυτού».

Η εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» με τη φωτογραφία του Καστελλοριζιού δημοσιογράφου Κ. Αμοργιανού να παρίσταται  στην υπογραφή της παραδόσεως
Η εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ» με τη φωτογραφία του Καστελλοριζιού δημοσιογράφου Κ. Αμοργιανού να παρίσταται στην υπογραφή της παραδόσεως

Οι γραφές μας
Όλα αυτά τα χρόνια γράφαμε πότε για το πεντάχρονο αγόρι, πότε για το οχτάχρονο και πότε για το εννιάχρονο αγόρι, τον υπογράφοντα, που έζησε τις μεγαλύτερες στιγμές της πατρίδας του, το 1944 τη μεταφορά των Εβραίων συμπατριωτών μας στα στρατόπεδα του θανάτου, το 1947 την υποστολή της τελευταίας ξένης σημαίας-αγγλικής, και την έπαρση της ελληνικής στις 31.3.1947 και στις 7 του Μάρτη 1948, εννιάχρονος πλέον, την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου με τη Μητέρα Ελλάδα.


Μεγάλος πλέον από τα πεδία της δημοσιογραφίας ερεύνησε σε αρχεία κρατικά ελληνικά και ξένα, σε ιδιωτικά αρχεία και αυτά που είδαν τα μάτια του τότε τα διάβασε σε χαρτιά της εποχής, μελέτησε το παρασκήνιο, τα γεγονότα, το 18ο, 19ο και 20ο αιώνες, μέχρι το 1955 όταν η Γενική Διοίκησις Δωδεκανήσου περιελήφθη στον ελλαδικό κορμό, πλέον, ως Νομαρχία Δωδεκανήσου. Και έγραψε μέχρι σήμερα 5.3.2022, 855 δημοσιευμένα ιστορικά θέματα, βιβλία, μονογραφίες και άλλα συναφή τα οποία είναι καταχωρισμένα σε σκληρούς δίσκους, μαζί με τα έγγραφα, βιβλία-πάντα σε αντίγραφα, που είδε επί εξήντα και πλέον χρόνια.


Η αρχή του κειμένου αυτού περιλαμβάνεται στο βιβλίο «ΕΜΠΑ-1946-1947, η Ιστορία του Εθνικοαπελευθερωτικού μας Αγώνα», σελίδες 296, το οποίο στοιχειοθετήθηκε το έτος 1991, και περιμένει… Ναι, περιμένει. Οι παραπάνω γραμμές περιλαμβάνονται στο Παράρτημα του βιβλίου και στις σελίδες 296-298 το οποίο στοιχειοθετήθηκε.
Επίσης στις 855 γραφές μας, δεν περιλαμβάνονται 43 βιβλία, με ανέκδοτα κείμενα τα οποία και αυτά περιμένουν. Ναι, περιμένουν!..Δεν κτυπούν πόρτες...

Δύο απεσταλμένοι
Σήμερα, όμως, δεν θα ακολουθήσουμε το οχτάχρονο αγόρι απ’ όπου-αριστερά στα σκαλοπάτια του «Πουτσίνι», είδε την έπαρση της ελληνικής σημαίας, αλλά θα αναφερθούμε σε δύο απεσταλμένους αθηναϊκών εφημερίδων, που τότε, με το έμπειρο μάτι κατέγραψαν τις αλησμόνητες στιγμές... και έγραψαν σειρά άρθρων στις εφημερίδες που τους έστειλαν για να καλύψουν το γεγονός. Όλες οι αθηναϊκές εφημερίδες έστειλαν απεσταλμένους-γράψαμε κατά καιρούς-μπορούμε να γράψουμε τις κορυφές των επιτελείων τους!...
Ο ένας, ο Σπύρος Μελάς, δημοσιογράφος συγγραφέας και μετά ακαδημαϊκός-βρίσκεται μεταξύ των απεσταλμένων και μαζί με τον Κώστα Αμοργιανό, απαθανατίζουν τα πάντα, τις πρώτες μέρες της λευτεριάς.

Ο ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς
Ο ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς


Ο Κώστας Αμοργιανός, Καστελλορίζιος την καταγωγή, είναι «παρών» στην υπογραφή της παραδόσεως της Δωδεκανήσου από τον Βρετανό διοικητή Πάρκερ στον αντιναύαρχο Περικλή Ιωαννίδη, στο Κυβερνείο. Ένας Καστελλοριζιός «παρών» την αλησμόνητη, αξέχαστη, μαγευτική και συνάμα επίσημη στιγμή!..
Η φωτογραφία δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Εμπρός», στο φύλλο της 11ης Απριλίου 1947, στην πρώτη σελίδα με την ανταπόκριση «Δώδεκα μέρες εις την Ρόδον-Η πρώτη επαφή του Κράτους με τη μαρτυρική Δωδεκάνησο». Έκτοτε η ίδια φωτό βλέπει το φως, όλα τα χρόνια, μόνο με τους δύο πρωταγωνιστές, τους Πάρκερ και Ιωαννίδη. Οι δύο «μάρτυρες» έφυγαν για πάντα από το πλάνο!..

Οι απεσταλμένοι Σπύρος Μελάς και Κ. Αμοργιανός γράφουν το γεγονός:
«…Η πλατεία είχε καταληφθή υπό πλήθους φέροντος δάση μικρών ελληνικών σημαιών, λάβαρα και εικόνας. Τα παράθυρα, οι εξώσται, οι φανοστάται ως και τα βάθρα των συντριβέντων αγαλμάτων των τελευταίων Ρωμαίων αυτοκρατόρων είχον καταληφθή. Εις την πλατείαν και προ της αψιδωτής στοάς, εν μέσω της οποίας υψούται γαλάζιος υψηλός κοντός όπου κυματίζει η αγγλική σημαία, έχει αφεθή μέγα τετράγωνον εις το οποίον παρετάχθησαν τιμητικά τμήματα ελληνικά και βρετανικά. Το κέντρον του τετραγώνου έχει στρωθεί δια να σταθούν οι κ. κ. Πάρκερ και Ιωαννίδης. Επίσης δύο μεγάφωνα. Η παράταξις Ροδίων προσκόπων με το θαυμάσιον παράστημα και τας ωραίας στολάς, ημπόδιζε το πλήθος να καταλάβη το τετράγωνον. Την 11.30’ τα πλήθη υποδέχονται με ζητωκραυγάς το ελληνικόν άγημα ναυτών και δύναμιν χωροφυλάκων.

Ο Καστελλορίζιος δημοσιογράφος Κώστας Αμοργιανός
Ο Καστελλορίζιος δημοσιογράφος Κώστας Αμοργιανός


»Το άγημα των ναυτών και χωροφυλάκων παρατάσσεται εις την μίαν πλευράν του τετραγώνου, μετ’ ολίγον δε υπό νέον ξέσπασμα ζητωκραυγών, φθάνει το βρεταννικόν από­σπα­σμα υπό την διοίκησιν λοχαγού το οποίον παρατάσσεται απέναντι και χαιρετά το ελληνικόν.
»Υπήρξεν εκτάκτως συγκινητική στιγμή όταν η σημαία βασταζομένη πάντοτε υπό Δωδεκανησίων νεανίδων κατέρχεται της κλίμακος και διασχίζει τα πλήθη, προπορευομένου του Δημάρχου Ρόδου κ Χαρίτου και του Γραμματέως της Διοικήσεως κ. Βεναρδή και ενός μικρού Έλληνος με φουστανέλλαν που προκαλεί φρενίτιδα ενθουσιασμού.


»Η σημαία περιστοιχίζεται από όλους τους Δημάρχους των Δωδεκανήσων, εν σώματι, ενώ οι κώδωνες των εκκλησιών ηχούν χαρμοσύνως».

• Το παραπάνω κείμενο γράφτηκε για να δημοσιευτεί στις φιλόξενες στήλες της «ΡΟΔΙΑΚΗΣ», στις 25.3.2022. Λόγοι οικογενειακοί δεν μας το επέτρεπαν. Ύστερα από λίγο στις 27 τ’ Απρίλη έφυγε-χάσαμε το ΟΝΕΙΡΟ, την ΕΛΕΝΗ μας...

ΑΥΡΙΟ: Το τρίτο μέρος

Διαβάστε ακόμη

Ευαγγελία Παναή "Μηνάς Μάρκου Μαλλιαράκης: Ένας Αιγυπτιώτης δικηγόρος από την Κάσο, στη Βιλλανόβα Ρόδου του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα"

Αντίλαλος

105 χρόνια από τη θυσία των Προσκόπων στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας

Σελίδες Ιστορίας: Ποιες και ποιοι εργάστηκαν στην Καπνοβιομηχανία ΤΕΜΙ επί Βρετανικής Στρατιωτικής Διοικήσεως Δωδεκανήσου

Η Παλιά και η Νέα Αγορά της Ρόδου (Γ' Μέρος)

Η Παλιά και η Νέα Αγορά της Ρόδου (β' μέρος)

Η Παλιά και η Νέα Αγορά της Ρόδου

Η Ρόδος, ο Γρίβας και ο απελευθερωτικός αγώνας της Κύπρου